Pozytywizm – literacki okres, który trwał od połowy XIX wieku do początku XX wieku, nawiązywał do filozofii pozytywistycznej i charakteryzował się odpowiednimi cechami. Poniżej przedstawiamy charakterystyczne cechy literackiego okresu Pozytywizmu.
- Realizm, pragmatyzm i naukowość
Podstawową cechą Pozytywizmu było kładzenie nacisku na realność, naukowość oraz pragmatyzm w literaturze. Pisarze tego okresu skupiali się na opisywaniu rzeczywistości, codzienności oraz wartościowaniu zachowań i wydarzeń według kryteriów naukowych i racjonalnych.
- Postawa pozytywna i optymistyczna
Pisarze pozytywiści mieli w sobie wiarę w rozwój społeczeństwa i jego poprawę. Wierzyli w postęp medycyny, nauki i techniki oraz w to, że wszystko można osiągnąć poprzez ludzki wysiłek i naukowe badania.
- Krytyka romantyzmu
Pozytywiści krytykowali romantyzm, uważając go za niszczący dla społeczeństwa, ponieważ kładł główny nacisk na emocje i fantazję zamiast na rzeczywistość. Zastępowali emocje rozumem, twierdząc, że to właśnie nauka i dziedziny z nią związane są w stanie poprowadzić ludzkość naprzód.
- Narodowa idea
Pozytywiści uważali, że kraje słowiańskie powinny dążyć do narodowej emancypacji oraz doskonalenia swoich państw i społeczeństw. W literaturze pozytywistycznej często pojawiały się wątki związane z walką o wolność i Polską.
- Precyzja językowa i styl
W literaturze pozytywistycznej, obok treści, ważna była precyzja językowa i styl. Autorzy chcieli przedstawić rzeczywistość w sposób prosty, jednoznaczny i dostępny dla każdego. Język miał być klarowny i zrozumiały dla wszelkich warstw społecznych.
W skrócie, pozytywizm to okres literacki, który charakteryzował się kładzeniem nacisku na realność i naukowość w literaturze, wiarą w postęp społeczeństwa i jego poprawę oraz krytyką romantyzmu. Pisarze pozytywiści dążyli do narodowej emancypacji i doskonalenia swoich państw oraz dbali o precyzję językową i styl w literaturze.